Pinokyo (Özgün adı: Le avventure di Pinocchio), İtalyan yazar Carlo Collodi'nin çocuk romanı.
Dünya çocuk edebiyatının başyapıtlarından birisidir.[1] Carlo Collodi’nin 1881 yılında yazdığı ve bir çocuk gazetesinde tefrika olarak yayımladığı eser, gördüğü ilgi üzerine 1883’te kitap olarak basıldı. Pinokyo, ilk önce tefrika edildiği gazetenin ressamı Ugo Fleres tarafından resimlenmiş; kitap olarak ilk baskısında ise Pinokyo’yı Enrico Mazzanti resimlemiştir.
Çocuklar düşünülerek yazılan bir roman olması bakımından tarihi bir önem taşıyan eser, modern çocuk edebiyatının ilk örneklerindendir.[2]
Romanın bel kemiğini, “Yalan söylemek, bir çocuğun sahip olabileceği en kötü huydur" ifadesi oluşturur.[2] Pinokyo, küçük bir çocuğa dönüşen bir kukladır; fakat bu kukla akıllı uslu bir çocuk olma niyetine rağmen, daha önceki yaramazlık, tembellik, umursamazlık ve muziplik alışkanlıklarını bırakamaz; bu alışkanlıklar onun başına olmadık işler açar.
Roman birçok kez filme alındı, sahnelendi, animasyon ile canlandırıldı. Eserin evrensel başarısı, Walt Disney'in Pinokyo'yu film kahramanı yapmasıyla (1939) daha da arttı.
Birçok yayınevi, adı bilinmeyen yazarlara "Pinokyo’nun Sırrı, Pinokyo’nun Arkadaşı, Pinokyo Afrika’da" gibi isimlerle pek çok Pinokyo kitabı yazdırmıştır.[3]
Türkçe'ye pek çok kez çevrilen eserin ilk çeviris 1944 yılında Ragıp Önel tarafından gerçekleştirildi.
